Alimenty na byłego małżonka

Prowadząc sprawy rozwodowe często spotykam się z pytaniem o możliwość dochodzenia alimentów między małżonkami po orzeczeniu rozwodu. Klienci mają wątpliwości, czy i jaki wpływ na ewentualne późniejsze istnienie obowiązku alimentacyjnego, ma ustalenie w wyroku rozwodowym winy za rozkład pożycia jednego lub obojga małżonków.

Rozwód z orzeczeniem o winie a alimenty

W myśl art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Na podstawie ww. przepisu alimenty mogą być zasądzone w przypadku gdy:

1. oboje małżonkowie są winni rozkładu pożycia;
2. winę za rozkład pożycia ponosi jeden małżonek – ten małżonek może zostać zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych;
3. żadna ze stron nie ponosi winy za rozkład małżeństwa lub sąd na zgodne żądanie małżonków sąd zaniechał orzekania o winie.

Przesłanką orzeczenia alimentów w oparciu o ww. regulację jest pozostawanie w niedostatku przez małżonka, który żąda zasądzenia alimentów na jego rzecz oraz brak uznania tego małżonka za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.

Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego, w niedostatku pozostaje zarówno ten, kto nie dysponuje żadnymi środkami utrzymania, jak i osoba, która nie posiada wystarczających środków, by w pełni zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby (Wyrok SN z dnia 5 lipca 2000 r., I CKN 226/00, LEX nr 51343).  Sąd rozstrzygając w przedmiocie alimentów dokona zatem oceny możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego małżonka oraz ustali zakres usprawiedliwionych potrzeb małżonka żądającego alimentów, tj. takich, których zaspokojenie zapewni mu normalne, odpowiednie do jego wieku i stanu zdrowia, warunki bytowania.

Z powyższego wynika, że aby skutecznie dochodzić alimentów rozwiedziony małżonek musi znaleźć się w niedostatku. Istnieją jednak przypadki, gdy warunek ten nie musi być spełniony.

Zgodnie z art. 60 § 2 kro, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Zgodnie z ww. regulacją, skuteczne dochodzenie przez niewinnego małżonka alimentów od małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia, jest niezależne od tego, czy niewinny małżonek pozostaje w niedostatku. Wystarczy, aby jego sytuacja materialna uległa istotnemu pogorszeniu na skutek orzeczenia rozwodu. Ocena spełnienia tego warunku wymaga, co do zasady, dokonania porównania sytuacji materialnej niewinnego małżonka z jego sytuacją materialną jaka istniałaby, gdyby rozwód nie został orzeczony. Potrzebne będzie zatem ustalenie, czy rozwód spowodował po stronie niewinnego małżonka rezygnację z życia na poziomie istniejącym w trakcie trwania małżeństwa.

Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego

Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego związku małżeńskiego. W przypadku, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. W wyjątkowych okolicznościach, termin ten może zostać jednak przedłużony na żądanie małżonka uprawnionego do alimentów.

Autorka niniejszego artykułu Adwokat Weronika Drejewicz specjalizuje się w świadczeniu na rzecz Klientów pomocy prawnej w sprawach o rozwód oraz w innych sprawach z zakresu prawa rodzinnego.

Posiada wieloletnie doświadczenie w sprawach o rozwód, separację, alimenty, ustalenie kontaktów z dzieckiem, ustalenie władzy rodzicielskiej, ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa, a także w sprawach o podział majątku wspólnego oraz ustalenie rozdzielności majątkowej.

Pomaga Klientom na każdym etapie postępowania – od konsultacji wstępnych po reprezentację w toku postępowań sądowych oraz egzekucyjnych.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie o rozwód, skontaktuj się z Adwokatem Warszawa – Kancelarią Adwokacką Adwokat Weroniki Drejewicz i uzyskaj profesjonalne wsparcie prawne.