O tym, czy rozwód będzie z orzeczeniem o winie jednego lub obojga małżonków, rozstrzyga sąd. Decyduje on również o tym, który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
Sąd zaniecha orzekania o winie wyłącznie na zgodne żądanie małżonków. W takim wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie zawinił rozkładu pożycia.
Jakie są zatem przesłanki ustalenia winy małżonka za rozkład pożycia oraz jakie skutki ma rozwód z orzeczeniem o winie jednego lub obojga małżonków? Odpowiedź na te pytania znajdziesz w niniejszym artykule.
Spis treści:
Kiedy dochodzi do takiej sytuacji?
Niestopniowalność winy
Zachowania małżonków po nastąpieniu rozkładu pożycia
Skutki
Kiedy dochodzi do rozwodu z orzeczeniem o winie?
Podstawą rozwodu z orzeczeniem o winie małżonka jest ustalenie, że jego zachowanie przyczyniło się do powstania lub pogłębienia rozkładu pożycia.
Ustalenie winy małżonka jest możliwe, gdy jego zachowanie narusza szerokopojęte obowiązki ustawowe lub obowiązki wynikające z zasad współżycia społecznego.
W szczególności dotyczy to naruszenia obowiązków małżeńskich, tj. obowiązku wzajemnego szacunku, wzajemnej pomocy, utrzymywania więzi uczuciowej, współdziałania dla dobra rodziny, wspólnego pożycia, wierności i lojalności małżeńskiej.
Z tego względu przypisanie małżonkowi winy rozkładu pożycia może wynikać z jego nagannych zachowań kierowanych nie tylko wobec współmałżonka, ale również w stosunku do osób mu bliskich.
Przyczyną ustalenia winy małżonka może być w szczególności: opuszczenie małżonka, przemoc fizyczna i psychiczna, nielojalność, zdrada, nieprzyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny, brak współdziałania w opiece nad dziećmi oraz dbaniu o dom, alkoholizm, prowadzenie lekkomyślnego trybu życia, a także naganny stosunek do członków rodziny współmałżonka.
Niestopniowalność winy
Jak wskazano powyżej, podstawą przyjęcia winy małżonka jest ustalenie, że jego zachowanie przyczyniło się do powstania lub pogłębienia rozkładu pożycia. Jeżeli sąd ustali, że w toku trwania małżeństwa każdy z małżonków przejawiał takie zachowania, orzeknie rozwód z winy obu stron.
Co istotne, stopień w jakim zachowanie każdego z małżonków przyczyniło się do rozkładu pożycia jest w tym kontekście bez znaczenia. Oznacza to, że za współwinnego rozkładu pożycia zostanie uznany także małżonek, którego przewinienia były znacznie lżejsze od przewinień drugiego współmałżonka.
Zachowania małżonków po nastąpieniu rozkładu pożycia
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego, dokonując oceny w zakresie winy rozkładu pożycia małżeńskiego, sąd nie powinien uwzględniać zachowań małżonków, które miały miejsce po nastąpieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.
W wyroku z dnia 21 marca 2003 r, II CKN 1270/00, Sąd Najwyższy stwierdził, że w świetle art. 57 KRO chodzi o „ustalenie winy za spowodowanie i utrwalenie rozkładu pożycia małżeńskiego, a więc o ustalenie zachowań, które doprowadziły do powstania i utrwalenia rozkładu, a co za tym idzie, miały miejsce przed powstaniem i utrwaleniem rozkładu a nie po tym fakcie. (…) także zachowania małżonka, które utrwalają już istniejący rozkład, są istotne z punktu widzenia art. 57 § 1 k.r.o., jednak tej konstatacji nie można odnieść do zachowań małżonków, jakie miały miejsce już po powstaniu i utrwaleniu rozkładu pożycia.”
Skutki rozwodu z orzeczeniem o winie
Rozwód z orzeczeniem o winie ma przede wszystkim istotne znaczenie w kontekście obowiązku alimentacyjnego pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami.
W myśl art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Zgodnie natomiast z art. 60 § 2 kro, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
Więcej na temat alimentów pomiędzy byłymi małżonkami przeczytasz w tym artykule.
Ustalenie winy może również wpływać na dopuszczalność orzeczenia rozwodu. W myśl art. 56 § 3 kro, rozwód jest niedopuszczalny jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Autorka niniejszego artykułu Adwokat Weronika Drejewicz specjalizuje się w świadczeniu na rzecz Klientów pomocy prawnej w sprawach o rozwód oraz w innych sprawach z zakresu prawa rodzinnego.
Posiada wieloletnie doświadczenie w sprawach o rozwód, separację, alimenty, ustalenie kontaktów z dzieckiem, ustalenie władzy rodzicielskiej, ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa, a także w sprawach o podział majątku wspólnego oraz ustalenie rozdzielności majątkowej.
Pomaga Klientom na każdym etapie postępowania – od konsultacji wstępnych po reprezentację w toku postępowań sądowych oraz egzekucyjnych.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie o rozwód, skontaktuj się z Adwokatem Warszawa – Kancelarią Adwokacką Adwokat Weroniki Drejewicz i uzyskaj profesjonalne wsparcie prawne.
