Rozdzielność majątkowa w Warszawie budzi zainteresowanie małżonków oraz osób zamierzających zawrzeć małżeństwo. Atutem tego ustroju majątkowego jest prostota, korzystna np. dla przedsiębiorców lub osób zaciągających kredyty inwestycyjne. Oparta na intercyzie, rozdzielność zabezpiecza wtedy interes całej rodziny.
Spis treści:
Najważniejsze informacje
Na czym polega?
Alternatywne rozwiązanie
Dorobek
Skutki rozwodu
Każda sprawa jest inna
Więzy majątkowe istniejące z mocy prawa
Rozdzielność majątkowa w Warszawie od razu po ślubie lub w trakcie trwanie małżeństwa
Oparta na intercyzie rozdzielność majątkowa w Warszawie – tak jak w każdym mieście Polski, wprowadzona zarówno od razu po ślubie, jak i w trakcie trwania małżeństwa, jest unormowana w art. 51-515 k.r.o. (dalej cytujemy tylko nr artykułów). Przepisy te mają duże znaczenie w praktyce, wiążąc się z m.in. prawem rzeczowym, umowami i prawem spółek. Podkreślmy w tym miejscu, że czym innym jest tzw. częściowa rozdzielność majątkowa, będąca w istocie ograniczoną wspólnością (art. 48-501). W naszej kancelarii prowadzimy sprawy nie tylko z zakresu prawa rodzinnego, ale także prawa spadkowego, prawa pracy, prawa karnego czy prawa cywilnego. Obsługujemy osoby prywatne oraz przedsiębiorców. Do każdej sprawy podchodzimy indywidualnie, biorąc pod uwagę pełną złożoność danego problemu.
Na czym polega?
Rozdzielność polega na tym, że każdy z małżonków zachowuje majątek, który nabył przed zawarciem umowy, jak i po jej podpisaniu (art. 51). Przydatną w obrocie gospodarczym i zarządzaniu mieniem jest wysłowiona w art. 511 zasada samodzielnego zarządu swym majątkiem przez każdego małżonka. Oprócz tego i mąż, i żona odpowiadają za swe długi na zasadach ogólnych z przedmiotów wchodzących w skład ich majątków osobistych. Pamiętaj, że zgodnie z art. 471, wobec osoby trzeciej (np. wspólnika) małżonek może powołać się na intercyzę, jeśli jej zawarcie i rodzaj były znane danej osobie, zanim powstała przysługująca jej wierzytelność (por. uchw. SN z 3 IV 1980 r. III CZP 13/80).
Alternatywne rozwiązanie
Rozdzielność majątku z wyrównaniem dorobków opiera się na tych samych zasadach co rozdzielność „standardowa”. Zastosowanie znajdą zatem art. 51 i 511. Szczególną cechą tego ustroju jest istnienie tzw. dorobku. Zgodnie z art. 513 § 1, dorobkiem małżonka jest wzrost wartości jego majątku, który nastąpił po zawarciu intercyzy. Jeśli w umowie tej inaczej nie postanowiono, przy obliczaniu dorobku należy pominąć przedmioty majątkowe, które małżonek nabył przed zawarciem intercyzy oraz te wskazane w art. 33 pkt 2, 5-7 oraz pkt 9, a także ich surogaty. Oprócz tego, należy doliczyć wartość darowizn, których dokonał jeden z małżonków. Doliczeniu podlega także wartość usług, które osobiście świadczył jeden z małżonków na rzecz majątku drugiego, oraz wartość wydatków i nakładów na majątek należący do jednego z małżonków, poniesionych przez drugą stronę (ibidem, pkt 2 i 3). Wartość dorobku należy obliczyć według stanu majątku z chwili, w której wspólność ustała (np. wskutek rozwodu), biorąc pod uwagę ceny z chwili dokonania rozliczenia (art. 513 § 3).
Dorobek
Jeśli rozdzielność już ustała, małżonek mający mniejszy dorobek, może żądać wyrównania dorobków. W myśl art. 514 § 1, wyrównanie może nastąpić albo przez zapłatę określonej kwoty, albo przez przeniesienie prawa, np. wierzytelności. Przed pokrzywdzeniem chroni możliwość żądania zredukowania obowiązku wyrównania dorobku (art. 514 § 2). W razie braku porozumienia co do sposobu wyrównania lub jego wysokości, decyzję podejmie sąd (art. 514 § 3). W przypadku śmierci osoby pozostającej w ustroju rozdzielności, wyrównanie dorobków winno nastąpić między jego dziedzicami a żyjącym małżonkiem (art. 515 § 1).
Rozdzielność majątkowa a rozwód w Warszawie
Wskutek rozwodu rozdzielność majątkowa funkcjonująca w trakcie małżeństwa w Warszawie ustaje tak samo, jak inne ustroje majątkowe małżeńskie. Nasze doświadczenie wskazuje, że byli małżonkowie często są przeświadczeni, że ponieważ nie mieli majątku wspólnego, nie łączą ich już żadne więzy natury prawnej, być może poza alimentami zasądzonymi w myśl art. 60. W rzeczywistości zwykle jest inaczej.
Nie ma dwóch takich samych spraw
Oparta na indywidualnym podejściu do klienta, analiza często pokazuje, że rozwiedzionych łączą np. bycie współwłaścicielami rzeczy albo współuprawnionymi, bycie solidarnymi dłużnikami np. z umowy kredytu, posiadanie udziałów w jednej, dawniej wspólnie zarządzanej spółce, itp. Mamy zatem do czynienia z rozmaitymi umowami, aneksami oraz wieloma dokumentami prywatnymi, np. rachunkami i fakturami. Bywa, że małżonków łączyło kilka intercyz, wprowadzających kolejno np. ograniczoną wspólność, rozdzielność, a w końcu wracających do rozwiązań ustawowych. Wtedy niezbędne jest prześledzenie losów poszczególnych przedmiotów, które np. najpierw były objęte wspólnością łączną, następnie małżonkowie stali się ich współwłaścicielami na zasadach ogólnych, by w końcu współwłasność znieść przez sprzedaż rzeczy. Właśnie w takich wypadkach doskonale widać zalety pomocy prawnej, opartej na osobistym zajęciu się każdą sprawą przez adwokata, w myśl zasad etyki zawodowej (zob. zw. §§ 6, 13 i 44 ZZEA). Nie chodzi tu o wyjątkowe traktowanie niektórych klientów, ale o standard wynikający z zachowania staranności właściwej profesjonaliście (por. art. 355 k.c. oraz § 8 i 43 ZZEA).
Powiązania majątkowe istniejące ex lege
Na zakończenie chcemy przypomnieć, że niezależnie od intercyzy, między małżonkami aż do ustania małżeństwa funkcjonuje tzw. ustrój podstawowy. Konstruują go art. 27-30. W jego ramach małżonek ma m.in. prawo do korzystania z mieszkania i wyposażenia domu, które są przedmiotem praw wyłącznie drugiego małżonka (art. 281), a odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte by zaspokoić zwykłe potrzeby rodziny jest solidarna (art. 30).
