Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę nie zawsze jest dopuszczalne.
Niniejszy artykuł ma na celu omówienie przypadków, w których pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę.
Wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi w wieku przedemerytalnym
W pierwszej kolejności pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę będzie możliwe w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę będzie możliwe także w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Pamiętajmy również, że ta szczególna ochrona dotyczy wyłącznie rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę w trybie wypowiedzenia. Dopuszczalne jest zatem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia – w trybie dyscyplinarnym lub bez winy pracownika (jeżeli zajdą przesłanki uprawniające pracodawcę do zwolnienia pracownika w tym trybie) oraz za porozumieniem stron (jeżeli pracownik wyrazi na to zgodę)..
Wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności pracownika
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia..
Pojęcie urlopu obejmuje nie tylko urlop wypoczynkowy, ale również urlopy szkoleniowe, okolicznościowe, a także urlopy bezpłatne.
Oczywiście pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie przebywania przez osobę zatrudnioną na urlopie macierzyńskim (oraz na urlopie na prawach urlopu macierzyńskiego), a także w czasie urlopu wychowawczego. Powyższe zagadnienia, jako podlegające odrębnym zasadom, zostaną omówione w dalszej części artykułu.
Jak wynika z powyższego, pracodawca nie może również wypowiedzieć umowy o pracę w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Pod tym pojęciem kryje się okres niezdolności do pracy z powodu choroby oraz inne usprawiedliwione okoliczności takie jak okres tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności,
Pamiętajmy, że wypowiedzenie umowy o pracę dokonane przez pracodawcę w dniu wykonywania pracy przez pracownika, będzie skuteczne, nawet jeżeli pracownik przedstawi później zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy obejmującej ten dzień.
Wyrok Sądu Najwyższego z 14.10.1997 r., I PKN 322/97, OSNAPiUS 1998, Nr 15, poz. 451..
Tak jak w przypadku zakazu wypowiadania umów zawartych z pracownikami w wieku przedemerytalnym, tak i w tym przypadku pracodawca jest uprawniony do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia – w trybie dyscyplinarnym lub bez winy pracownika (w przypadku spełnienia przesłanek do zwolnienia pracownika w tym trybie) oraz za porozumieniem stron.
Wypowiedzenie umowy o pracę będzie możliwe także w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Wypowiedzenie umowy o pracę w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Zakaz ten obejmuje również pracownika – ojca wychowującego dziecko lub pracownika – innego członka najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.
Powyższa ochrona nie dotyczy osoby zatrudnionej na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca.
Szczególną zasadą związaną z ciążą i macierzyństwem, a dotyczącą umów o pracę zawartych na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, jest przedłużenie okresu trwania tych umów do dnia porodu, jeżeli uległyby one rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Zasada ta nie dotyczy jednak umów o pracę na czas określony zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Pamiętajmy, że (tak jak w pozostałych przypadkach) rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego będzie możliwe w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W takim przypadku pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę.
Ponadto, pracodawca zachowuje prawo do zwolnienia pracownicy w trybie dyscyplinarnym, w sytuacji zaistnienia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika. W takim przypadku konieczna jest zgoda zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownicę na rozwiązanie umowy w tym trybie.
Wypowiedzenie umowy o pracę a wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:
- udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu;
- obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.
Powyższy zakaz wypowiadania umów o pracę przez pracodawcę zaczyna obowiązywać nie wcześniej niż na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo obniżonego wymiaru czasu pracy.
Jeżeli pracownik złoży wniosek po dokonaniu przez pracodawcę wypowiedzenia, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z wypowiedzenia.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę w przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego lub obniżenie wymiaru pracy jest dopuszczalne w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Autorka niniejszego artykułu Adwokat Weronika Drejewicz specjalizuje się w świadczeniu na rzecz Klientów pomocy prawnej w sprawach z zakresu prawa pracy.
Posiada wieloletnie doświadczenie w sprawach pracowniczych. Reprezentuje zarówno pracowników, jak i pracodawców w postępowaniach z odwołań od rozwiązania umowy o pracę, sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy, sprawach o zapłatę zaległego wynagrodzenia lub ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, sprawach o mobbing oraz odszkodowanie za wypadek przy pracy.
Na rzecz Klientów świadczy również usługi opiniowania i przygotowywania dokumentacji pracowniczej, w tym umów o pracę, kontraktów menedżerskich, umów o zakazie konkurencji, a także regulaminów pracy, regulaminów wynagradzania oraz dokumentów związanych z rozwiązaniem stosunku pracy.
Pomaga Klientom na każdym etapie postępowania – od konsultacji wstępnych po reprezentację w toku postępowań sądowych oraz egzekucyjnych.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie z zakresu prawa pracy, skontaktuj się z Adwokatem Warszawa – Kancelarią Adwokacką Adwokat Weroniki Drejewicz i uzyskaj profesjonalne wsparcie prawne.
